Bailando, bailando

!! WAARSCHUWING: WEEKVERSLAG, ERG LANG DUS ;) !!

De week is voorbij gevlogen. Al zeven dagen gaan we mee in het ritme van de bewoners. Om half 7 op, en rond half 11 naar bed. Gek genoeg ben ik er aardig aan gewend, en ook al ben ik nog steeds de gene die het laatst gaat slapen, stoor ik me nog niet aan het vroege slapen gaan. Mede door de eeuwige warmte ben je ook gewoon heel moe aan het eind van de dag. Daarnaast zijn we best actief geweest de laatste dagen.

We zijn wat meer bezig geweest ook met de kinderen van de ‘special school’. Onze eerste indruk was niet best. De kinderen zaten buiten, niks te doen, en er was geen begeleiding te bekennen. De ‘oudere’ kinderen hadden blijkbaar de verantwoordelijkheid om de boel in het gareel te houden, maar dit ging niet bepaald gemakkelijk. Na een uur werden de kinderen – logischer wijze – onrustig en sommige zelfs vervelend. De techniek om hier op in te spelen was ouderwets: slaan. De oudere kinderen sloegen de jongere kinderen, maar ook onderling werd geslagen. Al snel begrepen we van wie ze dit hadden: een vrouw, die blijkbaar een beetje de supervisie over de kids had, liep autoritair rond met een stok en was niet bang hem te gebruiken.

Met open mond zaten we naar het tafereel te kijken. Het was leuk dat heel veel kinderen onze aandacht zochten en om wat interactie met ze te hebben, maar ondertussen vrat het aan me wat ik zag gebeuren. Toen de stok eenmaal onder de kinderen belandde was bij ons de maat vol. Ik en Farina stonden bijna tegelijk op om de stok af te nemen. Het slaan ging ondertussen gewoon door.

Nog een half uur ging weer voorbij, en er was nog steeds niemand te bekennen. Mijn oog viel op een jongetje, dat zojuist nog voor onze neus in zijn broek had staan plassen en nu wat verdwaast voor zich uit keek. Hij had duidelijk een andere belevingswereld en wat er om hem heen gebeurde interesseerde hem niet. Ik besloot naast hem te gaan zitten, om te kijken of ik contact kreeg. Hij reageerde nauwelijks op mijn aanwezigheid, reageerde negatief op aanraking, maar toen ik begon te klappen had ik zijn aandacht. Op een of andere manier had ik het liedje “Bailando bailando” in mijn hoofd, en begon het te zingen. Zijn gezicht leefde op, en hij begon enthousiast mee te klappen op zijn aandoenlijke, autistische manier. Af en toe kwam er grote glimlach op zijn gezicht. Ik maakte weer een mental note: muziek is werkelijk een sleutel tot communicatie als alle andere communicatievormen falen.

Twee uur hebben de kinderen buiten gezeten toen eindelijk de buschauffeur verscheen. Ik vroeg me af hoe het verlopen was als wij er niet waren geweest. We hebben toch enkele keren ingegrepen en de boel een beetje ‘geëntertaind’. We konden alleen maar hopen dat dit een uitzonderlijke dag was, en dat dit niet vaker gebeurd.

Achteraf bleek dit gelukkig ook zo te zijn. De ‘staff’ had een belangrijke vergadering, die eens in de zoveel tijd plaats vind. Vandaar was er nu alleen een supervisor aanwezig, de vrouw met de stok, die zelf ook een resident bleek te zijn – maar dan met iets meer verantwoordelijkheden. Ze moeten hier roeien met de weinig riemen die ze hebben, dus helaas ontstond daardoor deze situatie. Wel hebben we nagevraagd hoe het zit met dat slaan, en volgens de teamleider is dat niet gebruikelijk hier. Dit was wel een opluchting, en nu wisten we ook dat we het kunnen corrigeren als het mogelijk is.

Verder hebben we veel ‘groepstherapieën’ mee gemaakt van de residenten. Al lijkt het vaak nog steeds meer op bezigheidstherapie dan elke andere vorm van therapie, simpelweg omdat de methodiek en het systematisch werken bij de therapieën ver te zoeken is. Dit neemt niet weg dat het vaak geweldig leuke sessies zijn. Residenten die spontaan gaan zingen voor iedereen bijvoorbeeld. Ook wanneer er gewoon muziek wordt afgespeeld komen een aantal bewoners, die normaal stil in een hoekje zitten, helemaal uit hun schulp. Met een mannetje of zes a zeven dansen ze dan midden in de zaal, alsof ze de wereld om zich heen even zijn vergeten. De Indiase muziek is best aanstekelijk, maar hun dansmoves zijn heel bijzonder en lastig om te imiteren. Het varieert van de ‘ik probeer een vliegje uit de lucht te slaan’ move, tot de ‘ik rijd op een motor’ move.

Uiteraard werd iedere keer met man en macht geprobeerd om ons ook aan het dansen te krijgen. Eigenlijk was het enige dat me tegenhield de warmte. Nu denk ik dat de mensen die mij een beetje kennen wel weten dat ik toch niet stil kan blijven zitten, dus binnen no time stonden ik en Roosmarijn ook op de dansvloer. Ik had absoluut geen idee hoe ik correct moest dansen op de muziek, maar ach, we zagen er allemaal uit als een stel idioten dus zo veel maakte dat ook weer niet uit. Het leuke was dat bijvoorbeeld een, normaal, hele stille jongen van begin twintig heel uitbundig aan het dansen was, en voor het eerst ook een beetje contact zocht met ons. En zo weer bewijst muziek zijn exceptionele waarde bij communicatie.

De tweede dag “Special school” was een veel betere dag. We kregen de kans om verschillende activiteiten mee te maken, te beginnen met fysiotherapie. Veel kinderen hebben naast hun psychische aandoening of problematiek, ook nog lichamelijke moeilijkheden. De fysiotherapeut komt twee keer per maand, veel te weinig natuurlijk, maar beter dan helemaal niet. Hij legde ons heel veel uit en we mochten ook voelen waar bijvoorbeeld de spieren helemaal in een spasme ingetrokken waren als het ware. Ik kreeg weer spontaan een zwak voor een klein jongetje dat in hele hevige mate spasme had. Al zijn ledematen waren continu in beweging, wat het lopen bijna onmogelijk maakte. Alleen met ondersteuning kon hij staan en een beetje lopen. Ook zijn gezichtspieren waren onophoudelijk in beweging, en toch had hij een heel aandoenlijk kopje.

Het mooiste om te zien was nog wel dat alle kinderen zo genoten van de fysiotherapie, hoe heerlijk ze het vonden dat de spieren eens lekker opgerekt werden. De therapeut vertelde dat hij ook probeert om zo veel mogelijk huisbezoeken te doen, en dan de ouders of broers/zusjes leert hoe ze de oefeningen kunnen doen. Ik besefte me hoe waardevol dat initiatief is wanneer er geen geld is voor meer bezoekjes van een fysiotherapeut.

Het volgende op het programma was Yoga. Heel veel kinderen deden enthousiast mee, maar konden veel oefeningen niet goed uitvoeren. Twee jongens met downsyndroom waren echter ware profs, en wurmde zich in houdingen waarvan ik niet wist dat ze fysiek mogelijk waren. Ik deed ook wat oefeningen mee, maar toen pas goed geconfronteerd de mate van mijn lichamelijke inflexibiliteit. Ik moet maar veel yoga gaan doen de komende weken!

Na de yoga kregen we alle vijf twee kinderen ‘toegewezen’ waar we een activiteit mee konden doen. We hadden allemaal geen flauw benul wat we moesten doen, je zit natuurlijk ook met de taal, maar wel een leuke uitdaging. Ik had een meisje van zestien met ontwikkelingsachterstand en ze was (grotendeels) doof. Wel kon ze erg goed dansen, gaf de lerares aan. Ook kreeg ik een jongen van dertien met downsyndroom en vrij laag IQ. Gelukkig hield hij ook van dansen, dus het duurde niet lang voor ik mijn activiteit had bedacht. In de zelfde ruimte als die van de yoga improviseerde ik met wat muziek vanuit mijn telefoon. Echt dansmuziek heb ik er niet op staan, maar het moest maar voldoende zijn. Al snel werd duidelijk dat het de kinderen absoluut niet uitmaakte. Vooral het meisje had continu een glimlach op haar gezicht, en vond het denk ik wel erg leuk om samen te dansen. Ook de jongen deed zijn uiterste best om goed te dansen. Ik wilde graag van haar leren hoe je kan dansen op Indiase dans, maar ik merkte dat ze vaker mij nadeed dan me echt wat leerde. Uiteindelijk maakte het niet uit, we dansten gewoon. Toen het zweet onophoudelijk van mijn rug liep besloot ik dat tekenen misschien ook wel leuk was. Ook het tekenen deden ze weer vol overgave tot het niet veel later lunch tijd was.

Na de lunch was het weer tijd voor dansen en muziek, wat hun ‘muziektherapie’ noemde, maar wat het lang niet haalt bij de muziektherapie die we in Nederland zouden kennen. Een aantal redelijke dansers, waaronder ‘mijn kind’ van daarvoor, deden een dans voor de rest van de kinderen. Het was wel heel leuk om te zien dat een manke/spastische jongen met ook een licht buitenproportioneel gezicht, helemaal los ging met het dansen ondanks zijn eventuele moeilijkheden. De rest van de kinderen keken en sommige hadden een trommeltje vast waar sporadisch een beetje op getikt werd. Mijn oog viel ook weer even op het jongetje dat ik de dag daarvoor had zien opleven bij mijn ‘mooie’ vertolking van ‘bailando bailando’. Ook met deze muziek was hij zijn best aan het doen om goed mee te klappen en ik zag weer die zelfde glimlach op zijn gezicht. Werkelijke prachtig om te zien.

Na de muziek kwam misschien wel het leukste deel van de dag; buitenspelen. Ik weet niet wat het is, maar in alle simpliciteit rondom deze hele instelling, of misschien door alle ‘speelse’ activiteiten, komt het kind in mij helemaal naar boven. Ik wordt bijvoorbeeld enthousiast van een schommel, en kan het steeds bijna niet weerstaan om te schommelen als ik er een zie. Bij het volleybal spelen kwam dat gevoel ook weer naar boven, hoe heerlijk het eigenlijk is om met z’n alleen een balspel te doen en vooral ook om de kinderen zo te zien genieten.

We hebben later die dag nog een wandeling gemaakt met een paar residents. Een man ‘Leo’ was er een van. Hij spreekt goed Engels, heeft een glimlach van oor tot oor en moet ook overal om lachen. We hadden hem al wel gezien bij de yoga les voor de residents, waar we ook aan mee hebben gedaan. Ook was hij een van de enthousiastelingen die als eerste op de dansvloer stond wanneer er muziek aan ging in de meditation hall. Hij vertelt ook goed te kunnen zingen, dus uiteraard wilde we dat horen. Of het echt goed zingen is weet ik niet maar hij deed het in ieder geval vol overgave. Ook bleek hij een ware Michael Jackson fan de zijn, dus de terug weg hebben we allemaal MJ liedjes gezongen. Na het besef dat ik ‘Diana’ heet, uit het welbekende ‘Dirty Diana’, is hij mijn naam niet meer vergeten.

Bij weer een ochtendje “Special School” heb ik me bezig gehouden met het eerder genoemde spastische jongetje en een meisje van een jaar of 17 met flinke ontwikkelingsachterstand. Hij werd in een speciaal stoeltje gezet met een soort van gordels zodat hij er niet uit kon vallen. Ik pakte wat kaartjes met dieren er op in het Engels en begon met ze te oefenen.
Pas toen merkte ik dat het jongetje, waarvan ik het niveau op babyniveau had geschat, wel degelijk wat mee kreeg van wat ik deed. Langzaam begon ik gebaren te maken bij de dieren, tot ik op een gegeven moment door de kamer sprong als een aap of te grommen als een cheeta. Tot mijn verbazing schaterde het spastische jongetje het uit en het meisje vond het ook meer dan vermakelijk. Als ik dan een ‘eng’ dier was zoals een cheeta of een stier dan deed ik net of ik hem ging opeten en eindigde met gekietel op zijn buik. Het gelach werden zelfs kreetjes van geluk als ik dit deed, en ik had net zo veel plezier als zij. Bezweet maar heel voldaan vulde ik de ochtend met imitaties van dieren tot vervoersmiddelen, zoals een vliegtuig of een bus. Aan het einde waren ook wat andere kinderen die onze – Anna was er ook bij – aandacht zochten. Een beetje overenthousiast begon een ons te kietelen of bijna te knijpen, dus moest de ‘leraar’ even ingrijpen. Ik was bijna vergeten dat deze kinderen wel degelijk een andere belevingswereld hebben dan gewone kinderen maar dit werd helemaal duidelijk toen een andere jongen voor mijn neus ineens zijn piemel uit zijn broek haalde en wat begon te spelen. Niet op een seksuele manier overigens, simpelweg omdat hij zich verveelde denk ik. Toch is dat even lastig, want hoe maak je iemand duidelijk dat het niet gepast is als hij ten eerste al het niveau heeft van een tweejarige en ook nog eens niet je taal spreekt. Ik heb maar mijn blik afgeweken en niet veel later moesten we gaan voor de lunch.

We hebben ook nog een soort van ‘les’ gehad. Twee social workers gaven ons een presentatie over psycho social rehabilitation, waar dit deel – Bohdi heet het - om draait. De presentatievaardigheden zijn hier net zo bar als in Bangalore, dus het kwam weer neer op het voorlezen van verschillende slides. Omdat we in Nederland getraind worden om altijd kritische vragen te stellen, waren met name ik en Sanne niet stil. Ik weet alleen niet of zij dit erg waardeerde maar dat maakt niet uit. Het is namelijk vreemd dat hier ook heel veel oudere, eigenlijk bejaarde mensen, zitten die de hele dag niet anders doen dan slapen en eten. Omdat rehabilitatie in essentie bedoeld is om mensen voor te bereiden om weer deel te nemen aan de maatschappij en ze hiervoor de juiste vaardigheden aan te leren, horen deze oude mensen hier niet echt thuis. Ze zijn namelijk al lang uitbehandeld hier, maar omdat de familie ze niet ‘terug’ wil, blijven ze maar. Ik vroeg me dus af of er niet een bejaardentehuis in de buurt was waar ze konden verblijven. Ondanks dat deze er wel was, kreeg ik maar geen antwoord op de vraag waarom ze hier waren, maar ik heb maar niet doorgevraagd omdat ik het gevoel had dat ik de hele presentatie ophield. Het was wel interessant om nu te horen hoe de assesments en procedures hier gaan, maar het was jammer dat weer onze kennis onderschat werd. Net als op Nimhans hebben ze het idee dat we nog niks weten, en het is moeilijk om ze duidelijk te maken dat we na drie jaar BSW (bachelor of social work) toch echt wel wat kennis hebben opgedaan, ook over psychiatrische stoornissen.

Op vrijdag hadden we voor het eerst de mogelijkheid om Bohdi te verlaten. De andere groep uit Bangalore bleef maar zes dagen dus hun hadden vooral tripjes en wij konden dan niet weg. Niet heel erg, want dit gaf de gelegenheid om goed kennis te maken met de residents, maar even wat anders zien is ook wel leuk. We reden een klein stukje mee met de schoolbus van de special school, om vervolgens te voet verder te gaan. We gingen een tempel bezoeken zo’n vier kilometer hier vandaan. Het was leuk om langs de verscheidene boerderijtjes te lopen en kinderen uitbundig zien zwaaien naar ons. Tja, als we in Bangalore al zo aangestaard worden dan hebben ze op het platteland waarschijnlijk helemaal nooit een blanke gezien, laat staan vijf witte meiden in – voor hun – gekke kleding.

Hoe dichter we bij de tempel kwamen hoe drukker het werd. Veel winkeltjes en kraampjes en veel zwaaiende en starende mensen. We liepen ook nog weer langs een armoedig kamp, om het zo maar even te noemen, waar een hele gemeenschap in zelfgemaakte tentjes woonde van twee bij twee meter. Niet veel later werden de jongste kinderen op ons af gestuurd door moeder om te bedelen. Gelukkig liepen ze niet zo snel dus dat maakte het negeren makkelijker. Ook was het wel fijn, in het algemeen, dat een socialworker en resident Leo mee waren. Vlak bij de tempel kwamen we nog een resident tegen, waarvan we zijn naam niet kunnen onthouden maar wel weten dat het ‘god’ betekend. Ook is hij, op de award lijst in het hoofdgebouw, bekroond als ‘most sociable’ of the month. Meestal refereren we hem dan dus ook als “god” of “mister sociable”. Hij was ook daadwerkelijk hindoe en wist veel te vertellen over de tempel. Deze zag er adembenemend uit met alle kleurtjes en alle kleine verhaaltjes die op de zijkant verteld worden. Bijzonder waren wel de figuren die seks hebben met elkaar, maar ach, dat hoort ook bij het leven natuurlijk.

We gingen ook de tempel binnen en dat vond ik een hele belevenis. Het voelde alsof ik op de filmset beland was van een of andere thriller. Het was donker en een beetje vochtig, de stenen glansden en waren ingegraveerd met allerlei tekens en teksten. Na een klein doolhof te hebben doorlopen kwamen we dan bij het hoogtepunt van de tempel. We konden niet helemaal verder maar vanaf een soort plateau kon je ‘de god’ zien (ik ben even de naam vergeten maar het is de god die hier in Tamil Nadu aanbeden wordt). Deze was mooi versierd en met kaarslicht en andere verlichting werd hij opgelicht. Mensen zaten vlak voor hem te bidden en het was bezaaid met bloemen. Al met al zag het er een beetje angstaanjagend uit moet ik zeggen. Vervolgens moesten we ons besprenkelen met heilig water. Dit vond ik niet zo erg want ik had het behoorlijk warm dus gooide het vol in mijn gezicht. Niet helemaal de bedoeling geloof ik, want je moest er ook een beetje van drinken. Mr. Sociable kwam nog even aan met een rood prutje en stempelde een mooie rode stip tussen onze wenkbrauwen. Vervolgens moest er nog een bloemetje in ons haar en was het voor elkaar: helemaal bekeerd tot het hindoeïsme!

Toen we eenmaal weer buiten waren en onze slippers weer onder de voeten hadden, gingen we nog even kijken bij een ‘kooi’ vlak bij de tempel. Er kwam namelijk een soort muziek – nou ja meer herrie - uit de kooi en mensen zaten er binnen. Al snel werd duidelijk wat er gebeurde: de duivel werd uit de mensen gedreven, hoe kon ik dat eerst niet door hebben! Eenmaal dichterbij stond ik vol verbazing naar het hele scenario te kijken. Een aantal mannen met baarden sloegen op trommels en riepen/zongen dingen terwijl een vrouw voor hun met het hoofd gebogen lag. Ze lag alleen niet stil, haar hele lichaam shockte op het ritme van de trommels alsof ze vast zat aan onzichtbare touwtjes en er steeds aan een ander touwtje getrokken werd. Ik vond het zowel beangstigend als interessant om te zien maar met name Leo, die christelijk is, voelde zich totaal niet op zijn gemak en na een paar tellen riep hij alweer ‘come, come’. Maar ik had inmiddels al heel onopvallend een stukje op film gezet, ik kon het niet laten..

De rest zal in een volgend verslag komen. We beleven zo veel hier en het is gewoon heel fijn om na NIMHANS nu echt met clienten in de weer te zijn en simpelweg actief te zijn. En dat in zo'n mooie omgeving! We willen eigenlijk niet meer terug naar NIMHANS de laatste anderhalve week ;) haha.

Veel liefs!